Filos Colums

Hebben, is er een alternatief

Je hoeft niet ver te kijken, lang tv te kijken of ver door de krant te lezen om interessante onderwerpen te vinden om nu over na te denken, zoals  de vuurzeeën en hitte in het westen van Amerika, de Corona maatregelen die eerst versoepelt werden en toen toch weer werden teruggedraaid, de aanslag op Peter R. de Vries, een kabinetsformatie die maar niet vlot, commerciële ruimtevaart en crisis rondom klimaat, stikstof, fijnstof en dan natuurlijk ook nog RTL boulevard die onder dreiging haar uitzendingen opschort. Dit alles in een periode die  normaal gesproken bekend staat als komkommertijd.

Ik kan over dit alles nu mijn gedachten laten gaan, maar ik heb eerder te maken met stokkende gedachten omdat ik las dat de persvrijheid in Nederland onder druk staat, vooral omdat gewone mensen allerlei vormen van haat-berichten blijken te versturen zodra iemand iets schrijft wat hen niet bevalt. En dan vooral als mensen vrezen dat hun normale leven geen voortgang meer kan vinden, of juist dat iemand niet ver genoeg gaat in een standpunt. Het leidt er vooral toe dat mensen hun opinie maar niet meer delen met krant of op internet plaatsen omdat die haatmail niet te verdragen is.

Eigenlijk zijn er best veel dingen om je zorgen over te maken, maar menigeen maakt zich vooral zorgen over de vakantiebestemming en een avondje uit. Het hedonisme, zoals we dat in de filosofie kennen vanuit de oude Grieken, ging over het goede leven voor het individu. Dit kenmerkte zich vooral door matigheid en zelfbeheersing. 

Het eindexamen-onderwerp van de filosofie gaat over het goede leven én de vrije markt. Is er een relatie tussen het goede leven en een vrije markt? Tussen het goede leven en de markt? Of anders geformuleerd: is er een relatie tussen het goede leven en dat wat er te koop is?
Was het maar zo eenvoudig dat het goede leven te koop is. Menigeen denkt tegenwoordig dat een betere wereld begint met minder kopen, terwijl we zo geleerd hebben dat we moeten kopen. Zelfs de teruggang in insecten wordt via de markt aangevlogen: insectenhotels en bloemzaadmixen. Het merendeel van de bijen huist ondergronds waar ze ruwe stukjes groen voor nodig hebben, en bloemzaden zijn zo gecommercialiseerd dat ze er weliswaar mooi uit zien maar geen nectar meer bevatten voor de insecten. Het is dus vooral: kijk mij nu goed bezig zijn in mijn betegelde tuin met bloembakken met een bloemenmix en een insectenhotel aan de muur.
Waarom komt de politiek niet met veranderingen, terwijl het water ons aan de lippen staat, waarom zoeken wij ons antwoord toch altijd in een nieuw product? En weet je, we kopen alleen maar dingen die we nodig hebben. We hebben nu alleen veel meer nodig dan veertig jaar geleden. Wat is dat 'nodig hebben?' Het komt van ergens nood aan hebben, niet zonder kunnen. Met elkaar en met de markt creëren we vraag, een vraag die almaar groter wordt. En het denken in vraag en aanbod, lijkt het enige denken dat we hebben.
Is er ook een ander denken, dan een denken over dat wat ik nodig heb? Want zelfs als ik denk over 'wat kan ik geven' dan zit daar impliciet een nodig-hebben in besloten, nu het nodig hebben van een ander. Samenleven is geven en nemen, wordt wel eens gezegd, maar kunnen we samenleven ook anders formuleren? Leven is ademhalen, leven is liefhebben, leven is aandacht geven... Jakkes: adem-halen, lief-hebben, aandacht geven. Het zit zowaar besloten in onze taal
Comments

We plaatsen cookies, zo min mogelijk en geanonimiseerd.

Aristeia maakt dit mogelijk